Innowacyjne

NOWATORSKI SYSTEM APLIKACJI INSEKTYCYDÓW W WALCE
Z KORNIKIEM DRUKARZEM

Kornik drukarz

  1. Jeden z najgroźniejszych szkodników drzew iglastych w Europie (w 2017 roku był notowany na terenie 22 państw UE).
  2. Notowana w ostatnich latach śmiertelność drzewostanów Świerkowych, w poszczególnych państwach, sięga ok. 1 mln m3 drewna rocznie:
    • Szwajcaria (2000-2009) – 8 mln m3,
    • Austria (2002-2012) –18 mln m3,
    • Polska – miąższość pozyskanego, zasiedlonego drewna świerkowego w ostatnich latach (na podstawie Krótkoterminowej prognozy...., opracowywanej przez IBL*):

* Na podstawie Biuletynu Informacyjnego Lasów Państwowych

Skala
problemu

Metody ograniczania liczebności gatunku

  1. Aktualnie stosowane metody to ścinka i wywóz zasiedlonego surowca świerkowego (drzewa pułapkowe, drzewa trocinkowe), palenie pozostałości poprodukcyjnych (gałęzie, kora), oprysk pozyskanego surowca drzewnego z wykorzystaniem insektycydów oraz wystawianie pułapek feromonowych, których skuteczność jako narzędzia zwalczania jest znikoma.
  2. Mimo dobrze rozpoznanej biologii gatunku (wiele publikacji z ostatnich lat, np. „Kornik drukarz i jego rola w ekosystemach leśnych” pod redakcją prof. Wojciecha Grodzkiego) wciąż nie zostały wypracowane skuteczne sposoby prowadzenia walki z tym owadem.
Sposoby
zwalczania

Kornik drukarz – nieustający problem

Zmieniające się warunki pogodowe, które charakteryzują się coraz dłuższymi okresami z minimalną ilością wody (bezśnieżne zimy, brak wiosennych i letnich opadów) tworzą sprzyjające warunki do masowego pojawu kornika drukarza. Drzewostany świerkowe, charakteryzujące się płaskim, płytkim systemem korzeniowym są coraz mniej odporne na pojawianie się dodatkowych czynników osłabiających (choroby grzybowe), a co za tym idzie coraz bardziej podatne na stwarzanie idealnych warunków do rozwoju kornika drukarza.


Na podstawie Krótkoterminowej prognozy...* powierzchnia występowania i zwalczania kornika drukarza na terenie Lasów Państwowych w ostatnich latach przedstawiała się następująco:

* Na podstawie Biuletynu Informacyjnego Lasów Państwowych

CZY LEŚNICY SĄ SKAZANI NA PORAŻKĘ W WALCE
Z KORNIKIEM DRUKARZEM?

Szkody powodowane przez kornika drukarza są bardzo poważnym problemem w europejskiej gospodarce leśnej.

Do najistotniejszych można zaliczyć:
  1. Znaczący spadek cen surowca drzewnego, zasiedlonego przez
    kornika drukarza. Przyjmując, że średnia cena drewna z tego powodu spadnie tylko o 10 zł/m3, to przy rocznym pozyskaniu surowca zasiedlonego na poziomie 1mln m3 straty finansowe mogą sięgać
    nawet 10 mln zł rocznie.
  2. Zakłócenie planów pozyskania i sprzedaży drewna w nadleśnictwach
    – konieczność przerzucenia prac na tereny, gdzie masowo pojawił
    się kornik drukarz.
  3. Zakłócenia planów/pakietów wykonawstwa prac leśnych.
  4. Wzrost kosztów pozyskania i zrywki drewna pozyskiwanego
    w ramach użytków przygodnych.
  5. Konieczność zatrudnienia dodatkowych służb/pracowników, którzy
    będą wyszukiwać opanowane przez kornika drzewa.
  6. Konieczność przedwczesnej wycinki drzewostanów świerkowych
    na dużych powierzchniach.
  7. Stworzenie negatywnego obrazu leśnika wśród lokalnej społeczności oraz turystów (drzewostany świerkowe często rosną na terenach atrakcyjnych turystycznie), jako tej grupy zawodowej, która tylko „rżnie”.

Sposoby zwalczania

A jednak...

Na terenie Republiki Czeskiej został wypracowany bardzo sprawny i skuteczny sposób walki z kornikiem drukarzem.

Dzięki zastosowaniu „głowicy operacyjnej”, współpracującej z ciągnikiem rolniczym
i opryskiwaczem, możliwa jest aplikacja insektycydu na stojące, żywe drzewa świerkowe do wysokości od 12 do 20 metrów.

Do tego celu wykorzystuje się środek ochrony roślin Decis Forte – insektycyd, którego substancją aktywną jest deltametryna oraz feromony na kornika drukarza oraz inne korniki towarzyszące.

Nalatujące korniki, zwabione feromonem, po kontakcie z preparatem giną. Kontakt
ze środkiem ochrony roślin jest dwojaki: albo bezpośrednio na owada w trakcie zabiegu, albo przy próbie wgryzienia się w drzewo.

Główna koncepcja polega na stworzeniu gniazda ok. 5-6 drzew w drzewostanie, gdzie aktualnie został pozyskany zasiedlony surowiec. W tym celu na drzewa nanosi się insektycyd na wysokość średnio 15-18 metrów. Dodatkowo na jednym z nich wieszany jest feromon (feromony), który wabi korniki z wnętrza drzewostanu.

Zabieg wykonywany jest 2-3 razy w roku, w zależności od intensywności rozwoju owada. Aplikacja wiosenna powinna wyprzedzać o ok. 14 dni rójkę chrząszcza. Odległość pomiędzy drzewami w grupie nie powinna być większa niż 6-8 metrów. Zalecany odstęp pomiędzy poszczególnymi grupami winien wynosić ok. 30 metrów.

Jak to
działa?

Głowica z urządzeniem nanoszącym środek ochrony roślin przemieszcza się po strzale drzewa od odziomka w kierunku wierzchołka, oczyszczając go z gałęzi. Po osiągnięciu oczekiwanej wysokości, zjeżdżając w dół, za pomocą 10 dysz wykonywane jest naniesienie preparatu na całym obwodzie drzewa.

Dodatkowo stosowany jest środek Scolycid C, który zwilża korę oraz dzięki swojemu kolorowi (fiolet) pokazuje poprawność naniesienia insektycydu.

Drugi zabieg (letni) wykonuje się po ok. 2 miesiącach od zabiegu wiosennego, na tych samych drzewach. Jest on już zdecydowanie szybszy do wykonania. Są już wyznaczone drzewa oraz pień drzewa jest pozbawiony gałęzi.

Najpóźniejszy moment na drugi zabieg to pojawiające się na pniu wycieki żywicynod wgryzających się chrząszczy.

Do zabiegu należy wybrać drzewa o średnicy pnia 19-50 cm i gałęziach o grubości do ok. 3 cm.
Jeden obraz wart więcej niż tysiąc słów...
maszyna na korniki

Możliwości
urządzenia

Najważniejsze parametry techniczne
  1. Zużycie preparatu 3-8 litrów na drzewo. Uzależnione od wysokości aplikacji.
  2. Aplikacja odbywa się za pomocą 10 dysz umieszczonych na głowicy, których położenie jest regulowane w zależności od średnicy pnia.
  3. Preparat Decis Forte stosowano w stężeniu 0,375%, przy dopuszczalnym 0,25-0,375%. Max. 30 dni przed spodziewaną rójką.
    0,5 l cieczy roboczej na 1 m2 pnia.
  4. Zabieg do 3 x w roku.
  5. Odstęp pomiędzy zabiegami – 60 dni.
  6. Waga głowicy ok. 80 kg.
  7. Obsługa – 2 osoby.
  8. Czas zabiegu na 1 drzewo – 2-4 minuty.
  9. Czas zabiegu na grupę 5 drzew – ok. 30 minut.
  10. W ciągu dnia można zabiegowi ochronnemu poddać ok. 10 grup drzew.
  11. Zabieg zabezpiecza przed kornikiem pojedyncze drzewo o miąższości ok. 1,6-2 m3 surowca drzewnego.
  12. Zabieg zabezpiecza, poprzez zwabienie i zabicie korników, również drzewa okoliczne. Metoda może być stosowana na inne gatunki niż kornik drukarz. Wszystko zależy od zastosowanego feromonu.

Możliwości zastosowania metody
w Lasach Państwowych w Polsce

Do stosowania w leśnictwie do zabiegów przeciwko kornikom dopuszczone są następujące preparaty:

  1. Jak wynika z powyższej tabeli, zgodnie z zapisami etykiety, zastosowanie mogą mieć preparaty Cyperfor i Sherpa, gdyż tylko tu dopuszczone jest zastosowanie ciągnika rolniczego. Na chwilę obecną Sherpa 100 EC ma najdłuższy termin zużycia – do 16.01.2026 r.
  2. Zgodnie z etykietą, wskazane zużycie cieczy roboczej wynosi 5 litrów na 1m3, czyli jest zgodny z czeskimi doświadczeniami.
  3. Zastosowanie stężenia, zgodnego z czeskimi doświadczeniami, przy zastosowaniu preparatu Sherpa pozwoli na wykonanie dwóch zabiegów w sezonie, gdzie zgodnie z etykietą Zalecane stężenie: 0,1-0,8% (100-800 ml środka w 100 l wody).

Jan Stanclik
Prezes Zarządu
M: +48 601 429 291
E: biuro@silvana.com.pl

Silvana Eco Solutions Sp. z o.o.
A: ul. Wiejska 12/4, 00-490 Warszawa

NIP: 701-105-52-96
KRS: 0000925826
REGON: 520196638